ئامادەکردنی: دیاکۆی هاشمی

زانستی وه‌رگێڕان (٥)

 

تایبه‌تمه‌ندییه‌كانی وه‌رگێڕ

  1. له ناخه‌وه خاوه‌نی به‌هره و چێژی وه‌رگێڕان بێت كه به ڕاهێنان و فێربوونی یاسا و ڕێساكانی وه‌رگێڕان زیاتر گه‌شه ده‌ستێنێ.

  2. شاره‌زاییی له زمانی ده‌ستپێك و زمانی مه‌به‌ستدا هه‌بێت و هه‌روه‌‌ها لێهاتوو بێت له بواری ڕێزمان و واژه‌گۆڕی و ڕۆنانی وشه.

  3. شاره‌زاییی له‌و بابه‌ته‌دا هه‌بێت كه وه‌ری ده‌گێڕێ، بۆ نموونه ئه‌گه‌ر بابه‌تێكی فیزیا وه‌رده‌گێڕێ ده‌بێ شاره‌زاییی له بواری فیزیادا هه‌بێ و ئه‌گه‌ر بابه‌تێكی كۆمپیۆته‌ر وه‌رده‌گێڕێ ده‌بێ شاره‌زای بواری كۆمپیۆته‌ر بێت.

  4. هه‌ر ده‌م هه‌وڵ بدات نوێترین فه‌رهه‌نگ و وشه‌نامه جۆربه‌جۆره‌كان گیر بێنێ و تا بۆی ده‌كرێ تێكه‌ڵی كه‌س و كۆڕی وا بێت كه شاره‌زایی یان حه‌زیان له كورده‌وانی هه‌یه.

  5. له هه‌موو بواره جۆربه‌جۆره‌كاندا بابه‌ت بخوێنێته‌وه و واتای هه‌موو وشه‌یه‌ك به‌وردی تێ بگات و هه‌وڵ بدات به كوردی واتاكه‌ی بدۆزێته‌وه، به‌تایبه‌ت خوێندنه‌وه‌ی ڕۆژنامه و گۆڤار و گوێگرتن له ڕ‌ادیۆ و ته‌له‌فزیۆن زۆر به‌سووده، چونكوو له‌و شوێنانه‌دا زیاتر هه‌ست به ئاڵوگۆڕی زمان ده‌كرێ و وشه‌ی نوێ ده‌خرێته به‌رده‌ست.

  6. له ته‌جروبه و ئه‌زموونی نووسه‌ران و وه‌رگێڕان چ كورد و چ بێگانه كه‌ڵك وه‌رگرێ. گه‌لێك وتار و نووسراوه و په‌رتووك له بواری وه‌رگێڕان به زمانه جۆربه‌جۆره‌كان نووسراوه كه ده‌كرێ سه‌رچاوه‌یه‌كی باش بن بۆ وه‌رگرتنی ئه‌زموون.

  7. هه‌وڵ بدات به‌راوردی ئه‌و به‌رهه‌مانه‌ی وه‌رگێڕدراونه‌ته كوردی له‌گه‌ڵ زمانی ده‌ستپێكیاندا بكات. زۆر به‌رهه‌م له ئینگلیزی، ئه‌ڵمانی، فه‌ره‌‌نسایی، سویدی، نه‌رویجی، دانیماركی، ئیتالی، ڕووسی، توركی، عه‌ره‌بی، فارسی و هتد كراونه‌ته كوردی كه ده‌كرێ ته‌جروبه‌ی باشیان لێ وه‌رگیرێ.

  8. له سه‌ره‌تادا هه‌وڵ بدات ده‌قی كورت وه‌ربگێڕێ. زۆر ئاساییه كه وه‌رگێڕانه‌كه‌ی كرچوكاڵ بێت. بێگومان ورده‌ورده باشتر و باشتر و به‌پێزتر و پاراوتر ده‌بێت.

  9. هه‌وڵ بدات له كاتی نووسیندا ڕه‌چاوی یه‌ك شێوه ڕێنووس بكات. وشه‌یه‌ك له چه‌ند شوێندا به چه‌ند جۆری جیاواز نه‌نووسێت.

  10. بێگومان زانینی زمانی زیاتر ئاستی لێهاتوویی و كارامه‌ییی مرۆڤ له زمانه‌وانیدا ده‌باته سه‌ره‌وه.

 

ژێده‌ره‌كان:

  1. هفت گفتار درباره ترجمه، چاپ چهارم 1380، كورش صفوی.
     
  2. وه‌رگێڕان هونه‌ره، د. جه‌مال نه‌به‌ز، چاپخانه‌ی ژین، 1958 سلێمانی.
     
  3.  پڕۆژه‌ی زاراوه‌ی زانستیی كوردی، كه‌مال جه‌لال غه‌ریب، سوید 1991

 

کۆتاییی بەشی پێنجەم

کۆتایی

هەموو بەشەکان: ١، ٢، ٣، ٤، ٥